Haberler
17 mayıs 2023
#tarih'ten
Yeşil Sol Parti Seçim Takip ve Koordinasyon Merkezi Sözcüsü ve YSK Temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki, ülke çapında 1.000'in üzerinde sandık sonuç tutanağının YSK sistemine yanlış girildiğini tespit ettiklerini söyleyerek “Hepsine itiraz ettik. İtirazlarımızın neredeyse tamamı karara bağlandı ve verilerin tamamı düzeltildi. Henüz herhangi bir kentte milletvekili dağılımını etkileyecek bir sonuca ulaşmış değiliz” dedi. Tiryaki, 193.000 sandıktaki verilerin tamamını inceleyeceklerini belirterek “Bu hataların ve yanlışların, ki şimdilik böyle diyeceğim, arkasında organize bir kötülük var mı, birileri bilerek isteyerek mi bu sonuçları etkilemeye çalışıyor, bu konuda elimizde bir kanıt yok. Biz bunları hatalı giriş olarak değerlendireceğiz” ifadelerini kullandı.
YSK'ya dair iddiaların ardından açıklama yapan HDP'nin tutuklu eski eş genel başkanı Selahattin Demirtaş, “seçimlerin yıllardır hileyle kazanıldığını” öne sürerek bunun nasıl yapıldığına dair tahminlerini ve alınması gereken önlemleri paylaştı. “Sandık kuruluna üye yazılanların hepsi gerçekte AKP-MHP taraftarı ise ve kendini muhalif partilerin temsilcisi olarak yazdırmışsa ne olur? İşte o zaman sandık başkanı dahil olmak üzere tüm sandık kurulu iktidar yanlılarından oluşmuş olur” diyen Demirtaş, bu yolla “20.000 sandıktan 150'şer oy çalınsa bunun 3 milyon oy edeceğini” vurguladı.
Islak imzalı tutanakların YSK sistemine yanlış girildiğine dair paylaşımlar sonrası sosyal medyada CHP'ye çok sayıda çağrı yapıldı. Bunun ardından konuşan CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, tüm sandık sonuç tutanaklarını sisteme girdiklerini, YSK verisiyle uyuşmayan sandıklara dair itirazları ilçe seçim kurullarına yaptıklarını belirterek “Her bir oyun takipçisi olmaya devam edeceğiz” dedi.
Gelecek Partisi Genel Başkanı Ahmet Davutoğlu, YSK'ya dair iddiaların çok vahim olduğunu söyleyerek “Bu iddialar maddi hata denilerek geçiştirilemez. Gerekirse tüm ıslak imzalı tutanaklar tek tek yeniden sisteme girilmeli. Her bir oy kutsaldır, hiç kimse bir tek oyu ziyan edemez” mesajını verdi.
AK Parti Esenler İlçe Başkanlığı ziyaretinde konuşan İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, seçim süreci boyunca 321 “seçim olayı” yaşandığını belirterek önceki seçimde bu sayının 356 olduğunu kaydetti ve “Yani bütün Türkiye'de daha sakin ve mutedil bir seçim geçti” dedi.
Ankara’da YSK binası önünde “Demokrasi Nöbeti” başlatan 10 kişi gözaltına alındı.
14 Mayıs'ta yapılan Cumhurbaşkanı ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimlerine ilişkin sandık kurullarının kararları ve tutanaklarına karşı itiraz süresi bugün 17.00'de doluyor.
Okuma notu: Sertuğ Çiçek, seçim öncesi hazırladığı simülasyonla kesinleşmeyen seçim sonuçlarının karşılaştırılması üzerinden ittifak politikalarının Meclis aritmetiğine etkisini analiz etti.
CHP Hukuk ve Seçim İşlerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Muharrem Erkek, YSK'ya yaptıkları başvurunun kabul edildiğini ve yurtdışında oy kullanma günlerinin uzatıldığını açıkladı. Buna göre ABD, Kanada, Avustralya, İrlanda ve İngiltere'de seçmenler 20-24 Mayıs tarihleri arasında oylarını kullanabilecek.
CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun daha yüksek oy aldığı bazı ülkelerde oy verme süresinin kısaltılması eleştirilere neden olmuştu. Örneğin 135 binin üzerinde seçmenin bulunduğu ABD’de, sandığın sadece iki gün, 20 ve 21 Mayıs’ta kurulacağı açıklanmıştı.
ANKA Haber Ajansı, 14 Mayıs seçimlerindeki veri aktarımına dair açıklama yaptı, abonelerine servis ettiği verileri paylaştı. Açıklamada, “ANKA Haber Ajansı, tüm verileri yayıncılık ilkeleri gereği tam, doğru ve tarafsız bir şekilde toplamış ve abonelerine zamanında sunmuştur. Veriler yine aynı ilkeler ışığında haberleştirilmiş ve abonelerin sandık sonuçlarından hızla haberdar olması sağlanmıştır” denildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Beştepe'de Cumhur İttifakı mensubu siyasi partilerin liderleriyle görüştü. Görüşme sonrası herhangi bir açıklama yapılmazken dün akşam CNN Türk-Kanal D ortak yayınına katılan Erdoğan, “Miting düşünmüyorum ancak deprem bölgesinde halkla bütünleşme noktasında miting benzeri toplantılar yapabiliriz. Onlara çok hakaretler ettiler. Çok çok yanlış” dedi. Erdoğan, Cumhur İttifakı olarak parlamentoda önemli bir milletvekili çoğunluğuna sahip olduklarını ancak AK Parti'deki düşüşü de değerlendirdiklerini kaydetti ve ittifakın 322 milletvekili olduğunu bu nedenle erken seçime gitme durumunun olmayacağını söyledi. Erdoğan, MHP lideri Devlet Bahçeli'nin geçici Meclis Başkanı olacağını da söyledi.
Cumhurbaşkanı, seçim sonuçlarına dair usulsüzlük iddiaları için “Yalan söylemeden duramıyorlar. Gerek YSK, gerekse AA görevini başarıyla yerine getirmiştir. Bunlar kendi çapsızlıklarına, beceriksizliklerine kılıf bulma çabalarıdır” yorumunda bulundu.
CNN Türk yayınında soruları yanıtlayan TBMM Başkanı Mustafa Şentop, mevcut bakanların seçildiğine ancak yemin etmedikleri için henüz görevlerine başlamadıklarına işaret etti ve "Mevcut bakanlar yemin etmediği sürece görevlerine devam edebilir. Bu benim hukuki olarak teknik görüşümdür. Sayın Cumhurbaşkanımızın takdiri ayrıdır" dedi.
Okuma notu: Deprem felaketi seçmen davranışını nasıl etkiledi?
Okuma notu: Cumhur İttifakı'nın “beka sorunu” söylemi seçimlerde ne kadar etkili oldu?
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada gençlere seslenerek sandıktan değişim mesajı çıktığını; değişim isteyenlerin sayısının istemeyenlerden fazla olduğunu belirtti ve “En büyük kazığı gençlere attılar. Sizin hiçbir şeye yetecek paranız yok. Bir kahveyi bile düşünmek zorundasınız. Yaşama sevinciniz çalındı. Oysa gençlik kaygısızlıktır. Bunu bir gün bile yaşatmadılar size. Bizler tartışırken, onlar size karşı birleşmiş durumda. Şimdi bir bakalım, günün sonunda elimizde ne var? Dipsiz bir karanlık… Farkında mısınız? Gençliğiniz bir daha gelmeyecek. 12 günümüz var, bu karanlık tünelden çıktık çıktık…” ifadelerini kullandı.
Kılıçdaroğlu, bir diğer açıklamasında ise “Lütfen deprem bölgesi insanımıza söyleyeceğimiz her şeyde, 10 düşünelim 1 diyelim. Hiçbir siyaset o insanların kalbini kırmaya değmez. Her bir vatandaşımız, hele hele depremzedelerimiz, politik tercihi ne olursa olsun benim başımın üstündedir” şeklinde konuştu.
CHP İzmir Milletvekili ve Genel Başkan Başdanışmanı Tuncay Özkan, partisinin ikinci tur stratejisine ilişkin gazetecilerin sorularını yanıtladı. Görevden alınacağına yönelik iddialara karşın çalışmalarına devam ettiği mesajını veren Özkan, “Görevimin başımdayım. 95 milyar lira diyorlar. Fethullahçıların iftiraları ahlaksızca namussuzca. Ben gazeteciyim, mülksüz yaşamayı kendine düstur edinmiş biriyim. 95 milyar kimse vermiş durumda değil. İnşallah verirler, CHP’nin varlığına katarız” dedi.
Kılıçdaroğlu, görevden ayrılan Onursal Adıgüzel'in ardından “siyasi işler ve seçim propagandası” konusunda genel başkan başdanışmanı olarak Mehmet Ali Yüksel’i görevlendirdi. İkinci tur öncesinde kampanya ve söylem sürecini Ekrem İmamoğlu yürütürken, sandık güvenliğinden Canan Kaftancıoğlu sorumlu olacak. Millet İttifakı'nın altı lideri, seçim sonuçlarını değerlendirip ikinci tur için yol haritası belirlemek üzere bugün CHP Genel Merkezi'nde toplanacak.
Okuma notu: Muhalefet, ikinci turda oy farkını kapatmak için nasıl bir kampanya planlıyor?
İlk turda %5.2 oy alan ATA İttifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Sinan Oğan, ikinci tur öncesi Kılıçdaroğlu ve Erdoğan ile görüşmeye yeşil ışık yaktı ve kırmızı çizgilerini de açıkladı. Oğan, ikinci turda Kılıçdaroğlu’nu mu yoksa Erdoğan’ı mı destekleyeceklerini yapacakları istişarelerin ardından bir-iki gün içinde açıklayacaklarını söyledi.
Cumhurbaşkanlığı seçiminde Sinan Oğan’ı destekleyen ATA ittifakından Adalet Partisi, ikinci turda millet ittifakının cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu’nu desteklemek için 12 şart sıraladı. Şartlar arasında Oğan’a etkin cumhurbaşkanı yardımcılığı, Adalet Partisi ve Zafer Partisi’ne bakanlık verilmesi de yer aldı.
İsim vermeden Sinan Oğan’a göndermede bulunan MHP'li İzzet Ulvi Yönter, "Onun bunun mahallemize gecekondu yapmasına müsaade etmeyiz" dedi. Bahçeli'nin Başdanışmanı Eyyüp Yıldız da Oğan'ın seçim gecesi yurtdışı oy sayımlarında manipülasyonların yapıldığına ilişkin açıklamasına, "Pazarlık payın kalmadı başka kapıya. 1 turda biter bu iş. Mezar soyguncuları sizi" ifadeleriyle cevap verdi.
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce'yle ilgili sosyal medyada yapılan paylaşımlara dair soruşturmada 12 kişi adliyeye sevkedildi. İnce, sözkonusu paylaşımların ardından seçimlere 3 gün kala cumhurbaşkanı adaylığından çekilmiş, Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı ise soruşturma başlatmıştı. “Şantaj”, “tehdit”, “belgede sahtecilik”, “kişisel verileri hukuka aykırı olarak ele geçirme ve yayma”, “özel hayatın gizliliğini ihlal” suçlarından resen yürütülen soruşturma kapsamında 17 kişi hakkında gözaltı kararı verilmişti.
İnce, seçimlere dair değerlendirmesinde "Bazılarına göre adaylıktan çekilmem siyasi olarak intihardı. Bunu göze aldım. Çünkü çekilmeseydim bugünkü manzaranın tek sorumlusu ilan edilecektim. Şimdi herkes 'Muharrem İnce haklıymış' diyor" dedi.
Seçimlere Emek ve Özgürlük İttifakı içerisinde giren ve Yeşil Sol Parti'den iki milletvekilini TBMM'ye gönderen Emek Partisi'nde (EMEP) Genel Başkan Ercüment Akdeniz, görevinden ve parti üyeliğinden istifa ettiğini açıkladı. Partide kendisini MYK'nın üzerinde gören “triumvir bir yapı” olduğunu söyleyen Akdeniz, seçimlere gidilen süreçte parti merkezinde yaşanan kimi tartışma, tutum ve eğilimler nedeniyle istifa kararı aldığını duyurdu. EMEP'ten yapılan açıklamada ise partinin kararı kamuoyuyla birlikte öğrendiği kaydedilerek istifa biçiminin parti tüzüğü ve işleyişi açısından izahının olmadığı belirtildi.
Kapsül'den
Kan, ter, ikinci tur
Geride kalan ve beklenen seçimin etkisinde geçen üçüncü günde, tartışmalar ve stratejiler ön plandaydı.
Sandıktaki durum
YSK’ya yapılan itiraz süreciyle ilgili bilgi veren CHP’li Erkek, Cumhurbaşkanı seçiminde 2 bin 269, milletvekili seçiminde 4 bin 825 sandıkta uyuşmazlık tespit ettiklerini söyledi.
Cumhurbaşkanı seçimi için yapılan itirazların tüm adayların lehine ya da aleyhine olabileceğini aktaran Erkek, milletvekili pusulalarındaki farklılıkların CHP ve İYİ Parti aleyhine olduğu bilgisini verdi. İstanbul’da 513, Ankara’da ise 453 sandığa itiraz edildi.
Fotoğraf: Depo Photos
İtiraz süreçlerine dair konuşan YSK Başkanı Yener, “Sosyal medyadaki görsellerin YSK ile ilgisi bulunmamaktadır” dedi.
İl seçim kurulu kararlarına ve il birleştirme tutanaklarına karşı YSK’ya yapılan itiraz süreci bugün sona erdi. YSK, kesin sonuçları 19 Mayıs’ta açıklayacak.
Seçim gecesi seçim verilerinin işlenmesinden sorumlu olan Adıgüzel eleştirilere yanıt verdi: “Bilgiler adım adım geliyor, sonra kontrol ediliyor. Süreç ertesi gün öğleni buluyor. Niye mi ağır işliyor? Şenkaya'daki adam gece sayım bitince yatıyor, ertesi gün gönderiyor sonucu. Ya da hiç göndermiyor; ben oraya birisini gönderiyorum. Her okulda sorumlumuz yok.”
CHP YSK Temsilcisi Yakupoğlu: “Binlerce itiraz var. Hepsini takip ediyoruz ama sosyal medya üzerinden değil. Seçmenlerin bunları görmeleri mümkün değil. Sistem kapalı işliyor.”
TİP, ‘cumhur ittifakı’nın pek çok sandık ve okulda tam kontrol sağladığını, binlerce sandıkta kullanılmayan oyları kendilerine yazdıklarını öne sürdü.
HÜDA PAR, Batman ve Mersin’deki itirazlar sonucu vekil kaybetmediklerini açıkladı. Kesin olmayan sonuçlara göre, Meclis’te partiden dört vekil olacak.
Şanlıurfa’da seçim sonuçlarına yapılan itirazlar sonucu bir vekilin AKP'den YSP'ye geçtiği iddiası, AKP tarafından reddedildi.
YSP Gaziantep milletvekili adayları, Gaziantep’teki milletvekili seçimlerinin iptali ve yenilenmesi için YSK'ya başvurdu.
Meclis’e iki vekil gönderen Isparta’daki sandıklara itiraz sonucu, İYİ Parti’nin sandalyesi AKP’ye geçti. Diğer sandalye de AKP’ye aitti.
Sandık güvenliği platformu Oy ve Ötesi, 150 bin gönüllüye ulaştıklarını duyurdu.
Murat Yetkin’in yazısı: ‘İddialar vahim: YSK ve CHP doyurucu açıklama yapmalı’
Fotoğraf: CHP
‘Millet ittifakı’
Tüm liderler, ‘ikinci tur stratejisi’ gündemiyle CHP Genel Merkezi’nde bir araya geldi. Altı isim, toplantının ardından ortak bir açıklama yapacak.
Kılıçdaroğlu'nun kampanya için yarından itibaren sahaya inmesi bekleniyor.
VOA Türkçe’nin kulis haberine göre, CHP İstanbul İl Başkanı Kaftancıoğlu’nun sahadaki temaslar ve seçim güvenliğinde söz sahibi olması kesinleşti.
İkinci tur kampanyası stratejisinde ‘terörle mücadele’ vurgusu ön plana alınarak, Erdoğan’ın PKK kadrolarını Kılıçdaroğlu aleyhine kullandığı görüntüler ve söylemlere karşı sert yanıt verilmesine karar verildi. Söylemlerde, Meclis’e giren HÜDA PAR da öne çıkarılacak.
Kampanya dilini sertleştirmesi beklenen ittifakın ilk hedefi, ‘milliyetçi seçmen’ olacak. Ancak en büyük desteği veren Kürt seçmeni yeniden sandığa götürmek için de denge kurulması gerektiğine işaret ediliyor.
İttifak ‘fakirleşmeyi’ anlatacak ve ilk turda oy vermeyen seçmeni sandığa çekmeye çalışacak.
Kılıçdaroğlu’nun Oğan’la da bir araya gelmesi bekleniyor. DEVA Partisi’nin analizine göre, Oğan’a oy verenlerin yüzde 70’i ‘protesto oyu’.
Gazeteci İsmail Saymaz’ın verdiği bilgiye göre, Kılıçdaroğu kampanya için araştırmacı İbrahim Uslu’yla görüşecek.
Kılıçdaroğlu’nun ‘Türkiye için Karar Ver’ başlıklı videosu: “Biz bu vatanı sokakta bulmadık. Bugün 10 milyon düzensiz mülteciyi içimize sokan bu zihniyete vatanımızı bırakmayacağız. Kadınlara eşya gibi bakıp onları sahiplendireceğini söyleyenlere, kadınları domuz bağıyla katledenlere, küçücük evlatlarımıza göz koyanlara vatanımızı bırakmayacağız.”
Twitch yayıncısı Jahrein’i arayarak “Eleştirilerinizi dikkate alıyoruz ve yazdıklarınızı okuyoruz” diyen Kılıçdaroğlu, Oğuzhan Uğur’un sunduğu ‘Mevzular Açık Mikrofon’ programına katılacak.
İYİ Parti
Akşener, seçime ilişkin henüz bir açıklama yapmadı. Partide yapılan toplantının ardından konuşan İYİ Parti sözcüsü Zorlu, “Partimiz, Kılıçdaroğlu'nun ikinci turda seçilmesi için var gücüyle çalışmaya devam edecektir” dedi. Bekledikleri oy oranına ulaşamadıklarını aktaran Zorlu, “Oylarımızı muhafaza ettiğimiz görülmektedir” ifadelerini kullandı.
Parti içinde yapılan değerlendirmede, ‘milliyetçi-ülkücü’ seçmenin Kılıçdaroğlu’nu ‘HDP ile bir araya gelmekle suçladığı’ ve Erdoğan ya da Oğan’a oy verdiği öne sürüldü.
Türkiye Raporu’nun verilerine göre, milletvekili seçiminde İYİ Parti’ye oy veren seçmenlerin yüzde 81’i, Cumhurbaşkanlığı seçiminde tercihini Kılıçdaroğlu’ndan yana kullandı.
Emek ve Özgürlük ittifakı’
Yeşil Sol Parti ve HDP seçim sonrası ilk toplantısını yaptı. İlk turda olduğu gibi Kılıçdaroğlu’na destek kararı çıktı. Partinin tüm gücüyle sahada olacağı ve seçmeni sandığa gitmesi için motive etme odaklı çalışmalar yürüteceği belirtildi.
‘Cumhur ittifakı’
Erdoğan: “Miting düşünmüyorum, deprem bölgesinde toplantılar yapabiliriz. Depremzedeler başta olmak üzere özellikle de kendilerine oy vermeyen insanlara hakaret ediyorlar. (İkinci tur için) Karadeniz'de çaya gidenler olabilir, fındığa gidenler olabilir. Ne olur bunu erteleyin.”
MHP lideri Bahçeli, ‘en yaşlı üye’ sıfatıyla TBMM’nin ‘geçici başkanı’ olacak.
Vatan Partisi lideri Perinçek, ikinci turda Erdoğan’ı destekleyeceklerini açıkladı.
‘Ata ittifakı’
İttifakın adayı Oğan, bileşenlerle yaptıkları toplantıda ikinci tur için ‘ortak bir karar’ çıktığını açıkladı. “Yüzde 2 oyumuzun çalındığı kanaatimiz var” diyen Oğan, buna ilişkin kanıt olmadığını ifade etti.
Kısa bir süre içinde kararlarının belli olacağını aktaran Oğan, iki tarafın da ‘cüzi bir farkla’ kazanmasını istemediğini söyledi: “‘Millet ittifakı'nın kazanması sadece bize bağlı değil. Sandığa gitmeyenleri, sandığa götürmesi lazım. Sandığa sahip çıkması lazım. Bizim olmamız sandığa gitmeyenleri ateşler. ‘Cumhur ittifakı'nda olmamız mutlak çoğunluğu ve güçlü hükümeti getirir.”
İttifak bileşenlerinden Zafer Partisi lideri Özdağ da, Oğan’ın ‘ciddi miktarda oyunun çalındığını’ öne sürdü. Özdağ, şartlarının yerine getirilmemesi hâlinde iki adayı da desteklemeyeceklerini vurguladı.
Gazeteci Kemal Can’ın yorumu: “Söylemlerine bakıldığında hem HÜDAPAR hem HDP’ye karşı Oğan. HÜDAPAR, AKP listelerinden Meclis’e girdi ama HDP’nin CHP’yle organik bir ilişkisi yok, tek taraflı bir Kılıçdaroğlu desteği var. Dolayısıyla destek bakımından bu terazide Kılıçdaroğlu daha ağır basıyor.”
Fotoğraf: Depo Photos
Mesajlar
İnce: “Seçim alınıyor da ben engelliyormuşum gibi bir algı yaratıldı. Şimdi herkes ‘İnce haklıymış' diyor.”
Teşkilatına seslenen Erdoğan: “Şayet biz sağlam durmaz, faaliyetlerimiz aynı şekilde yürütmezsek, karşı tarafın bu nobran ve faşizan tavrıyla sandıkların üzerine çökeceğinden şüpheniz olmasın.”
İmamoğlu: “Maça 0-0 başlayacağız. Yoğun bir mücadele dönemi, kararlılıkla, son ana kadar… O gece aldığımız verileri paylaştık. Anadolu Ajansı’nın gösterdiği gibi: 60’a 40 göstermedik ekranı. Milleti aldatmadık. Elimizde ne varsa, onu söyledik.”
Diğer gelişmeler:
Milletvekilliği sona eren 314 eski vekile, TBMM'de çalışmayacakları 15-31 Mayıs ve 1-30 Haziran dönemini kapsayan dönem için 111 biner lira milletvekili maaşı ödendi. Bu miktar toplam 35 milyon lira.
16 mayıs 2023
#tarih'ten
14 Mayıs seçimlerini Türkiye'de takip eden uluslararası gözlemciler, seçim sürecinde adaylar ve partiler arasında adil bir kampanya ortamı ve eşitlik olmadığına dikkati çekti. AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, AGİT Parlamenter Asamblesi ve Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisi gözlemcilerinin düzenlediği basın toplantısında 2. tur seçimleri için de gözlem faaliyetlerinin sürdürüleceği belirtildi. Heyetin değerlendirmesinde “Mevcut cumhurbaşkanı ve iktidar partileri haksız bir avantajdan fayda sağlamıştır. Temel toplanma, örgütlenme ve ifade özgürlüklerine yönelik devam eden kısıtlamalar, bazı muhalif siyasetçi ve partilerle sivil toplum ve medyanın seçim sürecine katılımını engellemiştir” denildi.
Rusya'dan 14 Mayıs seçimlerine dair yapılan ilk açıklamada “Seçimi hangi aday kazanırsa kazansın Türkiye ile yakın işbirliğinin devam etmesini ve derinleşmesini ümit ediyoruz” denildi. Açıklamada Türkiye'nin “şeffaf bir seçim düzenleme ve yasadışı eylemleri engelleme becerisine sahip olgun bir demokrasi olduğuna inanıldığı” ifadeleri yeraldı.
Okuma notu: BBC, Rus medyasının 14 Mayıs seçimlerine dair haberlerinde televizyon yayınlarında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın desteklendiğini, Kemal Kılıçdaroğlu'nun ise “renkli devrim lideri” olarak lanse edildiğini aktardı.
14 Mayıs seçimlerine ilişkin ilk açıklama ABD Ulusal Güvenlik Konseyi Sözcüsü John Kirby’den geldi. Kirby, ABD Başkanı Joe Biden’ın Türkiye'deki seçimleri “kim kazanırsa kazansın o kişiyle çalışmayı dört gözle beklediğini” söyledi. Kirby, "Türk halkını isteklerini seçim sandığında barışçıl bir şekilde ifade ettikleri için tebrik ediyoruz" dedi.
Yunanistan medyasında, 14 Mayıs seçim sonuçları şaşkınlıkla karşılandı. Athens Voice dergisi, “Türkiye'de seçmenler, milliyetçilik, popülizm ve din unsurlarını, ekonomik durumun üstünde tuttu” derken “Erdoğan 7 canlı çıktı” manşetini atan Dimokratia gazetesi, “Erdoğan'ın rakibine fark atarak, tüm anket şirketlerini hezimete uğrattığı” görüşüne yer verdi. Ta Nea gazetesi ise “2. turda son sözün Sinan Oğan'a oy veren seçmenlerde olduğunu” vurguladı.
Seçimler Fransız Libération gazetesi tarafından "Erdoğan için tam bir mucize" olarak yorumlanırken France 24, muhalefetin meclis çoğunluğunu sağlayamaması üzerine "Artık anayasayı değiştirmek ve parlamenter sisteme dönmek çok zor" değerlendirmesini yaptı.
ABD merkezli The New York Times, “Heyecan dolu seçimde ikinci tur” başlıklı haberde “Türk seçmenler sandıkta dış politikaya öncelik vermese de Erdoğan’ın seçim kampanyasında milliyetçi söylemi kullanması hem kendisi hem de muhafazakar ittifakı için işe yaramış görünüyor” yorumunu yaptı. Washington Post ise Erdoğan’ın muhalefeti terörizmin destekçisi olarak yaftalayarak yürüttüğü “negatif kampanya”nın meyvelerini topladığını belirtti.
İngiltere basını Türkiye’deki seçim sonuçlarına geniş yer ayırırken, başyazılarından birinde “Otokrasiye doğru bir adım mı?” diye soran Guardian gazetesi, “Türkiye’deki seçimlere giderken seçmenlerin Recep Tayyip Erdoğan’ın otoriter milliyetçilik türüne sırtlarına döneceğine inanmak için yeterli zemin vardı” ifadelerini kullandı.
Kapsül'den
Sıcak Saatler
Seçim sonrası geride bırakılan ikinci 24 saatte, milletvekili oy pusulalarından gelen usulsüzlük haberleri, CHP’nin ikinci tura yönelik yeni yapılanması ve ‘oy hesapları’ vardı.
Sandıklardaki durum
CHP, tüm sandık sonuç tutanaklarının sisteme girildiğini, YSK verileriyle uyuşmayan yerler için itiraz edildiğini açıkladı. Ankara, İzmir ve Şanlıurfa’da oyların eksik görüldüğü yerler paylaşılırken kaç sandığa itiraz edildiğine dair bilgi verilmedi. Yavaş, “Süreci çok yakından takip etmeye devam edeceğiz. Lütfen endişe etmeyin” dedi.
YSP, sandıklarda usulsüzlükler tespit edildiğini ve 1000’den fazla sandığa itiraz ettiklerini duyurdu. Şırnak, Hakkari, Şanlıurfa, Batman, Mardin ve Diyarbakır’daki sandıkları paylaşan parti, oyların ağırlıklı olarak MHP’ye yazıldığı bilgisini verdi.
Batman ve Şanlıurfa’da yapılan itirazların sonucunda AKP’nin kazandığı vekillerin düşme ihtimali bulunuyor. AKP’nin Batman ikinci sıra adayı HÜDA PAR’lı Ramanlı, yurtdışı oylarının etkisiyle Meclis’e girmeye hak kazanmıştı.
Fotoğraf: Depo Photos
YSP’nin YSK temsilcisi Tiryaki, itirazların neredeyse tamamının karara bağlandığını ve düzeltildiğini açıkladı: “Henüz herhangi bir kentte milletvekili dağılımına etki edecek kadar bir sonuca ulaşabilmiş değiliz.”
TİP, sandıklardaki usulsüzlüklere ilişkin ıslak imzalı tutanaklarla YSK’ya itiraz etti. Parti, İstanbul 1. bölge adayı Anıl Denizci, İzmir 2. bölge adayı İrfan Değirmenci ve Antalya adayı Yunus Başaran’ın oylarının sistemde kaydırılmış ya da hiç yazılmamış olabileceğini söyledi.
Değirmenci, İzmir’de sandık sonuçlarına yaptıkları itirazlara, CHP hariç tüm partilerden ret geldiğini paylaştı.
Seçimlerin yıllardır hileyle kazanıldığını öne süren Demirtaş: “Bu operasyon için merkezi bir dijital üs, bu üssün başında da Süleyman Soylu bulunur. Özellikle Karadeniz ve İç Anadolu sandıklarında bu operasyon yıllardır yapılır. 20 bin sandığın her birinden 150 oy çalınsa 3 milyon oy eder ve bu sayı, seçimin sonucunu değiştirmeye yeter.”
İkinci tura giderken
Sabah saatlerinde yayımlanan YSK kararına göre, ikinci turda ABD, Kanada, Britanya, İrlanda, Avustralya ve Japonya’da oy kullanılabilecek gün sayısı ikiye düşürüldü. Bu ülkelerin tamamında, Kılıçdaroğlu en yüksek oyu almıştı.
Ancak CHP’nin itirazı üzerine bu karar kaldırıldı. Yurtdışındaki seçmenler, tüm ülkelerde 20-24 Mayıs tarihlerinde oy kullanacak.
‘Ata ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Oğan, ikinci turda Kılıçdaroğlu’nu ancak ‘HDP’ye hiçbir taviz vermemeyi kabul etmesi durumunda’ destekleyeceğini söyledi.
CHP’de durum
Seçim gecesi (Fotoğraf: Depo Photos)
Kılıçdaroğlu’nun Twitter paylaşımı: “Sandıktan değişim mesajı çıkmıştır. Değişim isteyenler artık bu ülkede istemeyenlerden daha fazla. Genç arkadaşlarımın mesajını da aldım. Başım üstüne. Onların kaygılarını gidereceğim ama onların da beni duymasını istiyorum.”
Partisinin veri sisteminin ‘çöktüğüne’ dair iddiayı yalanlayan CHP Bilgi ve İletişim Teknolojilerinden Sorumlu Genel Başkan Yardımcısı Onursal Adıgüzel, görevden alındı. Adıgüzel, sandıktan gelen verilerin işlenmesinden sorumluydu. Görevden istifa ettiğini savunan Adıgüzel, seçim gecesi hiçbir aksaklık yaşanmadığını vurguladı.
Yavaş ve İmamoğlu’nun ilk açıklamalarında CHP’nin okullardan aldığı verileri paylaştığını söyleyen Adıgüzel, “Islak imzalı tutanakları ilçe ve illerimizde toplayıp sisteme girdikçe elimizdeki veri çeşitliliği artmış oldu” dedi.
Kılıçdaroğlu, Adıgüzel’in yanı sıra seçim kampanyasını yürüten Akan Abdula ve Ali Kiremitçioğlu’nun görevine son verdi. CHP lideri, ’siyasi işler ve seçim propagandası’ görevini yürütmek üzere Mehmet Ali Yüksel’i başdanışman olarak atadı. Yüksel, İstanbul 2. bölgeden aday gösterilmişti.
Diken’in kulis haberine göre, İmamoğlu ve Kaftancıoğlu kampanyada ön planda yer alacak. İmamoğlu’nun ekibi T24'e yaptığı açıklamada, bu yönde bir talebin söz konusu olmadığını söyledi.
Parti içinde yapılan toplantıda, milliyetçi kimliğe sahip seçmenin bir bölümünün tercihini ‘millet ittifakı’ndan yana kullandığı ancak cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’na oy vermediği tespit edildi.
İmamoğlu ve Yavaş, Kılıçdaroğlu’yla birlikte çalışma masasında yer aldıkları fotoğrafı, “Cumhurbaşkanlığı 2. tur seçimi için sıkı bir çalışmaya başlıyoruz” mesajıyla paylaştı.
AA’yla birlikte seçim sonuçlarını yayınlayan iki ajanstan biri olan ANKA, tüm verilerin yayıncılık ilkeleri gereği tam, doğru ve tarafsız bir şekilde ulaştırıldığını belirtti. Ajans, abonelerine servis ettiği verileri paylaştı.
Akşam saatlerinde kameraların karşısına geçen CHP’li Tuncay Özkan, parti içinde herhangi bir yönetim krizi olmadığını söyledi: “Bundan sonra güvenlik kaygısını taşıyan seçmenlerimizle buluşacağız.”
AKP’de durum
AKP içinde, Oğan’ın tabanına yönelik mesajlar geliştirileceği ve bu oyların yarısının hedefleneceği konuşuluyor. Gazete Pencere’den Nuray Babacan’ın kulis yazısına göre, ‘HDP’yi hedef alan söylemin, terörle mücadele ve beka sorunu’ vurgusunun ilk tur sonucuna etki ettiği yorumları yapılıyor.
MHP lideri Bahçeli’nin başdanışmanı Eyyüp Yıldız, 15 Mayıs’ta, Oğan’ın tweetini alıntılayarak “Pazarlık payın kalmadı başka kapıya. 1 turda biter bu iş. Mezar soyguncuları sizi…” diye yazdı.
Türkiye’de AKP'nin yüzde 10'dan fazla oy kaybettiği iller Çankırı, Karabük, Bingöl, Isparta ve Bolu. AKP'den uzaklaşan seçmenlerin MHP ve YRP'ye yöneldiği görülüyor.
Mesajlar
Kılıçdaroğlu: “Lütfen deprem bölgesi insanımıza söyleyeceğimiz her şeyde, 10 düşünelim 1 diyelim. Hiçbir siyaset o insanların kalbini kırmaya değmez.”
Erdoğan: “Şimdi 14 Mayıs’ta elde ettiğimiz başarıyı daha büyük bir zaferle taçlandırma vakti…”
İnce: “Kendinizi üzmeyin, asla umutsuzluğa kapılmayın. Umut her zaman vardır.”
Babacan: “Fatih Terim ‘8 de kapanır, 18 de’ demişti. Ve takımı o sezon şampiyon olmuştu. Ben de diyorum ki, 2.5 da kapanır, 12.5 da. İki hafta gecikse de bahar gelecek, biliyorum.”
Demirtaş: “Umutsuzluk yok. Çok defa kazandık, yine kazanacağız.”
TİP lideri Baş: “TİP ve 1 milyon seçmeni Sayın Kılıçdaroğlu’nun kazanması için kararlı biçimde çalışmaya başlıyor. Vazgeçmeyeceğiz, direneceğiz, umudu artıracağız.”
Diğer gelişmeler
Twitter, seçim gecesiyle ilgili bir açıklama yayınladı. Türk yetkililerden ‘bant daraltma’ uyarısı aldıklarını aktaran şirket, platformu seçim süresince kullanılabilir durumda tutmak için dört hesaba ve 409 tweete erişim engeli getirdiklerini duyurdu.
Kılıçdaroğlu, CHP’li Bolu Belediye Başkanı Tanju Özcan’ın “Bay Kemal sığınmacıları gönderecek” yazdığı tweet’ini beğendi.
EMEP lideri Ercüment Akdeniz, hem görevinden hem de parti üyeliğinden istifa ettiğini duyurdu. Akdeniz, aday belirleme sürecinde, parti içi demokrasiye aykırı müdahaleler yaşandığını savundu. Parti, seçime YSP listelerinden katılmış ve Gaziantep’te Sevda Karaca, İstanbul’da İskender Bayhan milletvekili seçilmişti. Akdeniz, listede yer almamıştı.
Fatih Altaylı’nın Habertürk’e veda yazısı: ‘Bana katlanan herkese teşekkürler’
Murat Sevinç’in yazısı: “Ben sade yurttaşım ve moralim bozulabilir, ancak kurumların canı sıkılamaz, böyle bir hakları yok.”
Murat Yetkin’in yazısı: “Açıkçası Kılıçdaroğlu etrafındaki kalabalığa rağmen, birkaç ilkeli parti yöneticisi dışında yalnız bırakıldı ve evet, bazı müttefiklerince de.”
Faruk Bildirici’nin yazısı: “Açıkça söylemek gerek, muhalif medya seçim gecesi dâhil olmak üzere sanal bir ortam yarattı.”
15 mayıs 2023
#tarih'ten
Türkiye, 13. Cumhurbaşkanı'nı ve TBMM 28. Dönem Milletvekillerini belirlemek için sandık başına gitti. Seçimlere katılım oranı %88.67 olarak açıklandı. 54 milyon 96 bin 402 seçmenin oy kullandığı 191 bin 910 sandıkta cumhurbaşkanlığı seçimlerinde ilk tur için aranan %50 barajını hiçbir adayın geçememesi nedeniyle Türkiye, 28 Mayıs Pazar günü ikinci kez sandığa gidecek. Kesin olmayan sonuçlara göre, Cumhur İttifakı adayı Recep Tayyip Erdoğan %49.40, Millet İttifakı adayı Kemal Kılıçdaroğlu %44.96, Ata İttifakı adayı Sinan Oğan %5.2 oranında oy aldı. Seçimlerden çekildiğini açıklayan Muharrem İnce ise %0.44 oyda kaldı. TBMM seçimlerinde ise Cumhur İttifakı 321 vekil çıkartırken, Millet İttifakı 213 vekil çıkartmaya hak kazandı. Emek ve Özgürlük İttifakı ise 66 vekil çıkarttı. Yeniden Refah Partisi, 5 milletvekilini TBMM'ye gönderdi.
Yüksek Seçim Kurulu (YSK) Başkanı Ahmet Yener'in açıklamasına göre 09.45 itibarıyla yurtiçinde 27 adet açılmayan sandık var; yurtdışında ise açılan sandık sayısı 8.065 ve 1.529 açılmayan sandık bulunuyor.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, oy sayımı devam ederken Ankara'daki parti genel merkezinden seçmenlerine seslendi. “Henüz sonuçlar kesinleşmemekle birlikte açık ara öndeyiz” diyen Erdoğan, muhalefeti de “halkı yanıltmakla” suçladı. Parlamentoda çoğunluğun Cumhur İttifakı'nda olduğuna vurgu yapan Erdoğan, “Komisyonların çoğunda Cumhur İttifakı hakimdir. Cumhurbaşkanlığı seçiminde de seçimin güven ve istikrardan yana olacağından şüphe duymuyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıklamasından sonra Kemal Kılıçdaroğlu, Millet İttifakı liderleriyle birlikte CHP Genel Merkezi'nde açıklama yaptı. Seçime katılım oranının %90'lara yaklaştığını söyleyen Kılıçdaroğlu, özellikle gençlere ve kadınlara teşekkür etti. Kılıçdaroğlu, Erdoğan'a yanıt vererek “Hiç kimse bir oldubittiye heveslenmesin. Seçim balkonda kazanılmaz. Veriler şu anda akmaya devam ediyor. Milletimiz 2. tur diyorsa başımızın üstüne. Bu seçimi 2. turda mutlaka ama mutlaka kazanacağız. Herkes bunu görecek” ifadelerini kullandı.
Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nde resmî olmayan sonuçlara göre %5.28 oy alan ATA İttifakı'nın adayı Sinan Oğan, FOX Haber'e yaptığı açıklamada “Biz ilk gün ne dediysek aynı noktadayız. Biz dedik ki 'Bu seçimlerde HDP, HÜDAPAR kilit olmayacak; bu seçimin belirleyicisi Türk milliyetçileri olacak, seçimler 2. tura kalacak. Biz istediğimiz noktadayız” dedi. “Biz seçimde olmasaydık Erdoğan şu an balkon konuşması yapıyordu” diyen Oğan, koltuk pazarlığı yapmadıklarını ifade ederek 2. turda ATA ittifakı bileşenleriyle istişare ederek karar alacaklarını kaydetti. ATA İttifakı'nın en büyük partisi olan Zafer Partisi, seçimi %2.14 oy oranıyla tamamladı.
Okuma notu: 14 Mayıs seçimlerinde partilerin ve adayların oy oranları ne anlama geliyor?
Okuma notu: Türkiye genelinde illerin sandıklarından hangi partiler birinci çıktı? Cumhurbaşkanı seçiminde 3 büyükşehrin tercihi ne oldu?
Okuma notu: Kesin olmayan sonuçlara göre yeni dönemde TBMM'de yer alacak 600 milletvekili… Partilerin Meclis'teki koltuk sayısı 2018 ile kıyaslandığında nasıl değişti?
Okuma notu: İkinci turda Cumhurbaşkanlığı seçimini hangi faktörler etkileyecek? İkinci tur takvimi nasıl işleyecek?
Okuma notu: Cumhurbaşkanlığı Seçimi'nin kilit ismi hâline gelen Sinan Oğan'ın siyasi kariyeri.
Resmî olmayan sonuçlara göre Cumhur İttifakı'nda AK Parti, %35.43 oy oranıyla 266; MHP %10.05 oy oranıyla 50 milletvekili çıkardı. Seçime AK Parti listelerinden giren HÜDAPAR, 3 milletvekilliği elde etti. İstanbul, Ankara ve İzmir'de CHP'nin arkasında kalan AK Parti, Tunceli ve Hakkari dışında tüm illerde milletvekili çıkardı. İttifak içerisinde yeralan Büyük Birlik Partisi, %1'lik oy oranıyla milletvekilliği kazanamadı.
Kesinleşmeyen sonuçlara göre 2018 seçimlerinde %42.56 oy alan AK Parti bu seçimde yaklaşık 7 puanlık düşüş yaşadı. 295 milletvekili ile 2018 seçimlerini kazanan AK Parti’nin bu seçimde aldığı sonuç 30 civarında milletvekili kaybettiği anlamına geliyor. 2002’de katıldığı birinci seçim sayılmazsa AK Parti’nin oyu ilk kez %30’lara düştü. Erdoğan da ilk kez %50 barajına takılıp ilk turda seçilemedi.
Okuma notu: Anketlerde %5-8 arasında gösterilen MHP sadece 1 puanlık düşüş yaşarken, milletvekili sayısını artırdı. Seçimin kaybedenleri arasında gösterilen anket şirketleri sonuçları nasıl tahmin etmişti?
Okuma notu: Seçime Cumhur İttifakı bünyesinde, kendi adaylarıyla giren Yeniden Refah Partisi (YRP), %2.84 oranında oy alarak seçimlerin sürprizlerinden oldu. Oy sayısı 2.7 milyona yaklaşan partinin genel başkanı Fatih Erbakan, İstanbul 2. bölgeden milletvekili seçildi. YRP, toplamda 4 milletvekili çıkardı.
Millet İttifakı'nda CHP %25.4'le 169, İYİ Parti %9.78'le 44 milletvekilliği kazandı. Kesinleşmemiş sonuçlara göre, seçime CHP listelerinden giren partilerden Deva Partisi 13, Saadet Partisi 10, Gelecek Partisi 11, Demokrat Parti 3 milletvekili çıkardı. CHP, 21 yılın ardından Diyarbakır'da milletvekili çıkardı. Diyarbakır'da CHP’nin 1. sıra adayı olan Sezgin Tanrıkulu, kesin olmayan sonuçlara göre Meclis’e girdi.
2018 seçimlerinde 148 milletvekili çıkaran CHP bu seçimde sayıyı 21 milletvekili artırarak 169’a yükseltti. Böylece seçilebilir sıralardan 5 partiye yaklaşık 40 milletvekili kazandıran CHP’nin kendi milletvekili sayısı düşmüş oldu. CHP’nin “ortak liste” kararının oylarını yaklaşık 8 puan artırarak yüzde 30’lara taşıması bekleniyordu, ancak artış 2 puan oldu.
Okuma notu: ABD'deki Berkeley Üniversitesi öğretim üyesi Prof. Cihan Tuğal, Millet İttifakı'nın beklediği farklı sonucu alamamasının nedenlerini BBC Türkçe için değerlendirdi.
Emek ve Özgürlük İttifakı'nın çatı partisi Yeşil Sol Parti, resmî olmayan sonuçlara göre %8.79 oy oranıyla 62 milletvekili çıkarmaya hak kazandı ve TBMM'nin en çok milletvekiline sahip olan 3. partisi oldu. Aynı ittifakın üyesi Türkiye İşçi Partisi (TİP) ise resmî olmayan sonuçlara göre %1.73 oy oranıyla 4 milletvekili çıkardı. TİP, İstanbul'dan Erkan Baş, Sera Kadıgil, Ahmet Şık'ı, Hatay'dan ise Gezi Parkı davası nedeniyle tutuklu bulunan Can Atalay'ı TBMM'ye gönderdi.
2018 seçimlerinde %11.70 oyla 67 milletvekili çıkaran HDP, Yeşil Sol Parti olarak girdiği seçimde “Yüzde 15'in altını başarısızlık olarak görürüz” değerlendirmelerine karşın yaklaşık 3 puan kaybetti. Ancak milletvekili sayısındaki düşüşe karşın YSP, Meclis’in üçüncü büyük siyasi partisi olmayı sürdürecek.
Yeşil Sol Parti’nin Diyarbakır üçüncü sıra adayı gazeteci-yazar Cengiz Çandar, Meclis’e girmeye hak kazanırken İstanbul ikinci bölge üçüncü sıra adayı Hasan Cemal seçilemedi. 75 yaşındaki gazeteci Cengiz Çandar'ın ilk oturumda “en yaşlı üye” sıfatıyla TBMM'yi yönetmesi gündemde.
Resmî olmayan sonuçlara göre Büyük Birlik Partisi (BBP), Memleket Partisi (MP) ve Zafer Partisi (ZP) yeni dönemde Meclis’te temsil edilmeyecek. Milletvekili adayı olan ZP’nin genel başkanı Ümit Özdağ ve BBP’nin genel başkanı Mustafa Destici de böylelikle Meclis dışında kaldı. Şu anki sonuçlara göre “diğer” partiler sayılan 11 partinin oy oranı %2'ye ulaşamadı.
Özdağ, seçimlerin ardından yaptığı açıklamada, "Cumhuriyetimizin 100. yılında Atatürk’ün ruhunu şad edecek sonuç alamadığım ve sizleri zafere götüremediğim için hepinizden özür dilerim" dedi. Özdağ, cumhurbaşkanı adayları Sinan Oğan'ın %5.2 oranında oy almasına atıfta bulunarak seçimin ikinci tura kalmasını sağladıklarını, ancak bunu başarı olarak görmediğini söyledi.
Seçmen sayısı 8.993.349 olan deprem bölgesindeki 11 ilde de seçmenler sandık başına gitti. Bu 11 ilde AK Parti toplam 47 vekil çıkardı, CHP'nin çıkardığı vekil sayısı ise 20 oldu.
YSK verilerine göre deprem bölgesindeki illerin 7'sinin (Şanlıurfa, Gaziantep, Diyarbakır, Kilis, Osmaniye, Adana, Elazığ) seçmen sayısında artış, 4'ünün (Malatya, Maraş, Hatay, Adıyaman) seçmen sayısında ise düşüş görüldü. YSK Başkanı Ahmet Yener, deprem bölgesinden 133.000 kişinin kaydını diğer illere aldırdığını açıklamıştı. Oy verme işlemleri, sağlam olduğu belirlenen okullarda, konteynerlerde ve bazı köy meydanlarında yapıldı.
Yurtdışında kullanılan oyların sayımı devam ediyor. AA verilerine göre sandıkların %71.2'si açıldı; kesinleşmemiş sonuçlara göre Erdoğan 54.87, Kılıçdaroğlu 41.76'de...
Borsa İstanbul, seçimlere ilk tepki olarak sert düştü ve düşüşün %5'i aşması sonrası devre kesici çalıştı. İşlemlerin 10:25'te başlayacağı duyuruldu. Dolar/TL, 19.64 TL'de işlem görürken; Euro/TL, 21.34 TL'de bulunuyor. Türkiye'nin 5 yıllık kredi risk primi (CDS), keskin yükselerek altı ayın zirvesine tırmandı. CDS, cuma gününe kıyasla 105 baz puan artışla 597 baz puana yükseldi.
12 mayıs 2023
#tarih'ten
Memleket Partisi Genel Başkanı Muharrem İnce, cumhurbaşkanı adaylığından çekildi. Ankara'da partisinin genel merkez binası önünde açıklama yapan İnce, “'Saray'dan para aldı çekilemez' diyenlere, bu alçaklığı yapanlara sesleniyorum. Benim bu kumpaslardan, montajlardan, sahte dekontlardan korktuğum falan yok. Adaylıktan çekiliyorum. Bunu memleketim için yapıyorum. Türkiye'ye 3. bir seçenek önerdim. Başaramadık. Bahaneleri kalmasın. Yoksa seçimi kaybettiklerinde, suçu bize atacaklar” diye konuştu. İnce, milletvekili seçiminde partisine oy isteyerek “HDP var, Saadet Partisi, Gelecek Partisi var. Atatürkçüler azınlıkta olacak. Bu nedenle Meclis'te olmamız lazım” ifadelerini kullandı.
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Muharrem İnce'nin kendisine komplo kurulduğu iddiaları üzerine “şantaj, tehdit ve belgede sahtecilik suçlarından” resen soruşturma başlattı.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, İnce'nin çekilmesi hakkında “Adaylardan bir tanesi çekilmiş. Tabii niye çekildi anlamak mümkün değil. Doğrusu üzüldüm” yorumunu yaptı.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, Rusya'ya seslenerek “Dün bu ülkede ortaya saçılan montajlar, kumpaslar, deep fake içerikler, kasetlerin arkasında siz varsınız. Eğer 15 Mayıs sonrası dostluğumuzun devamını istiyorsanız, elinizi Türk'ün devletinden çekin. Biz hâlâ işbirlikten ve dostluktan yanayız” dedi.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, CNNTÜRK’te katıldığı programda Muharrem İnce’nin cumhurbaşkanlığı adaylığından çekilmesini, “Amerika en başından beri bu seçime müdahale ediyor. (ABD Başkanı Joe) Biden, 2016'da darbe ile bu işi yapamadık, bu sefer darbe ile değil seçim ile gerçekleştireceğiz dedi” sözleriyle değerlendirdi.
İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, Kılıçdaroğlu'nun İnce'nin adaylıktan çekilmesi sonrası yaptığı “Benim çağrım hâlâ geçerli. Sayın İnce'yi Türkiye'nin sofrasına bekliyoruz” açıklamasını desteklediğini belirtti.
ATA İttifakı'nın adayı Sinan Oğan adaylıktan çekilebileceğine yönelik iddiaların ardından açıklama yaparak “Daha yeni başladık, isteyen varsa bizim lehimize çekilebilir” dedi.
Cumhurbaşkanlığı Seçimi Yasası uyarınca İnce'nin çekilmesi oy pusulasında bir değişikliğe yolaçmayacak. Yurtdışında İnce'ye verilen ve seçim günü İnce'ye verilecek oylar da geçerli sayılacak.
Okuma notu: Seçim döneminde dezenformasyon, montajlanmış görseller, videolar ve asimetrik propaganda…
KONDA, 14 Mayıs seçimleri öncesi son araştırmasını dün yayımladı. 6-7 Mayıs'ta 3.480 kişiyle hanelerinde yüzyüze görüşülerek hazırlanan ve hata payı, %95 güven aralığında +/- 1.7, %99 güven aralığında +/- 2.2 olan araştırmaya göre cumhurbaşkanlığı seçiminde Kemal Kılıçdaroğlu’nun %49.3, Recep Tayyip Erdoğan’ın %43.7, Sinan Oğan’ın %4.8, Muharrem İnce’nin %2.2 oy alacağı öngörüldü. Milletvekili seçiminde ittifak oylarındaki dağılım ise Cumhur İttifakı %44, Millet İttifakı %39.9, Emek ve Özgürlük İttifakı %12.3 şeklinde oldu. Partilerin oy dağılımı ise şöyle tahmin edildi: AK Parti %35, CHP %27.3, İYİ Parti %12.4, Yeşil Sol Parti %10.5, MHP %8, Memleket Partisi %2.2, TİP %1.8.
Araştırma bulgularına etki edebilecek faktörler arasında 6-7 Mayıs’tan seçimlere kadar yaşanacak olaylar, İnce ve Oğan seçmenlerinin çoğunlukla Kılıçdaroğlu lehine oy kullanma eğilimi ve başta deprem bölgesi olmak üzere yurtiçi ve yurtdışı seçmenlerin seçime katılım oranı sayıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, Ankara'nın Pursaklar ilçesindeki mitinginde Temmuz'dan itibaren en düşük memur maaşının 22.000 TL'yi bulacağını söyledi. Erdoğan, kaynağını doğalgaz ve petrol gelirlerinin oluşturacağı bir Aile ve Gençlik Bankası kuracaklarını belirterek bu bankanın finansmanıyla primlerinin 3'te 1'ini ödeyerek ev kadınlarını emekli edecekleri vaadinde bulundu.
Seçime 4 gün kala sosyal medya hesabından Kürtlere mesaj veren Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Bugüne kadar ananızın ak sütü gibi helal olan haklarınızı size teslim etmek için büyük mücadeleler verdik. Analar ağlamasın, yüreklere ateş düşmesin diye çok ciddi çabalar harcadık. Elbette eksiklerimiz, yapmak isteyip de yapamadıklarımız olmuştur; fakat Türkiye'ye hak ve özgürlükler alanında kazandırdıklarımız ortadadır. Bunlardan geriye gidişe kesinlikle müsaade etmeyeceğiz” dedi. Erdoğan, “Türkiye Yüzyılı'nı Kürt kardeşlerimizin de desteğiyle hep beraber inşa edeceğiz” ifadesini kullandı.
Millî Eğitim Bakanı Mahmut Özer, 2023-24 döneminden itibaren okul öncesi eğitimin tamamen ücretsiz olacağını açıkladı. Ordu'da konuşan Özer, “Türkiye'nin hiçbir noktasında; ister tam gün isterse yarım gün eğitim yapsın, hiçbir ad altında okul öncesi eğitimden kesinlikle ücret alınmayacak” dedi. Okul öncesi eğitime dair ücretler valilikler tarafından belirleniyor ve yarım günde 50-100 TL, tam günde ise 400-500 TL'ye kadar varıyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin bu ay sonuna kadar EYT’li herkese maaş bağlanacağını söyledi. Bilgin ayrıca 7.500 TL üzeri emekli maaşı alana uygulanacak zam oranının maaşa göre belirleneceğini ifade etti.
Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, Kızılay hakkındaki bir soruyu yanıtlarken kurumun başkanı Kerem Kınık'a isim vermeden istifa çağrısında bulundu. Gazeteci İsmail Saymaz'ın paylaştığı videoya göre Koca, “Bazen algılar, olguların önüne geçiyor. Biz de o algıya sebep veriyorsak gereğini yapmalıyız. Bir kişinin bile kan vermesini etkileyebilecek bir algıya sebep olabiliyorsak biz orada durmamalıyız. Kanaatim bu” ifadelerini kullanıyor.
Cumhurbaşkanı Erdoğan da gençlerin sorularını cevapladığı yayında Kızılay’ın çadır satmasına ilişkin "Bu konu beni de ciddi manada üzmüştür. Kızılay çadır satma işine giremez. Ve süratle bu yanlışı düzeltmesi gerekir" dedi.
Büro-İş Sendikası, HÜDA PAR'ın kapatılması talebiyle Yargıtay'a başvurdu. Başvuruda partinin, Anayasa'nın 1, 2, 3, 6, 11, 41, 42, 68, 69, 174, 176. maddeleri ile Siyasi Partiler Yasası'na aykırı eylemlerde bulunduğu öne sürüldü. Dilekçede, partinin birçok yöneticisinin Hizbullah üyeliğinden yargılanıp hüküm giydiği vurgulandı. HÜDA PAR, 14 Mayıs seçimlerine AK Parti listelerinden giriyor ve cumhurbaşkanlığı seçiminde Recep Tayyip Erdoğan'ı destekliyor.
Kılıçdaroğlu, Twitter hesabından “Gerçekler” notuyla bir video yayımladı. Kılıçdaroğlu, “Önümüzdeki ay ilk çözmemiz gereken mesele sofranıza koyacağınız yemektir. Çocuklarınızın ihtiyaçlarını karşılamaktır. Peki siz bu radikallerden oluşan koalisyonun bu meseleleri umursadığını hiç gördünüz mü?" diye sordu. Kılıçdaroğlu "1 kilo pirinç aldık. Geçen sene 18 lira, bugün 39 lira. 1 kilo kuru fasulye var burada. Geçen sene 17 lira, bugün 36 lira vermişiz. Toz şeker. Geçen sene 20 liraya alabildiğimiz şeker bugün tam 47 lira. 1 litre süt. Geçen sene 14, bugün 27 lira" diyerek market torbalarındaki ürünlerin fiyat değişimlerini paylaştı.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun Erzurum mitingine taşlı saldırının ardından gözaltına alınan 4 şüpheli daha serbest bırakıldı. Olaylara karıştığı tespit edilen 1 kişinin yakalanması için çalışmalar sürüyor. Saldırıyla ilgili önce 16 şüpheli belirlenmiş, gözaltına alınan 15 şüpheliden 1'i savcılık ifadesi sonrası, diğerleri ise adli kontrol uygulamasıyla salıverilmişti.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası, Mart ayına ilişkin ödemeler dengesi istatistiklerini yayımladı. Veriler Mart ayında Türkiye'nin 4.5 milyar dolar cari açık verdiğini gösterdi. Böylelikle Türkiye ekonomisinde 17 ay üst üste cari açık görüldü. TCMB'nin brüt döviz rezervlerindeki düşüş ivmesi de 5 Mayıs haftasında devam etti. 5 Mayıs haftasında brüt döviz rezervleri 114.1 milyar dolara geriledi. Bir önceki hafta brüt döviz rezervleri 114.9 milyar dolar olarak kaydedilmişti. Bankanın net döviz rezervleri ise 6.4 milyar dolardan 6.8 milyar dolara yükseldi. Swaplar hariç net rezervler ise eksi 52.7 milyar dolardan eksi 53.4 milyar dolara geriledi.
Türkiye'nin risk primi Aralık 2022'den bu yana ilk kez 500 baz puanın altını test etti. Risk priminde 42 baz puanlık düşüş izlendi. Bu düşüş Kasım ayından bu yana en sert düşüş oldu.
Goldman Sachs, Türkiye'de seçim sonuçlarına yönelik piyasa senaryolarını içeren analizinde TCMB'nin keskin düşüş kaydeden rezervlerinin kurda oynaklık riskini artırdığını ifade ederek, piyasanın Türk lirasında keskin bir değer kaybını fiyatladığına dikkati çekti.
Bank of America Türkiye'de yaklaşan seçimlere ilişkin analizinde mali taraftaki düzenlemelerin yatırımcıları endişelendirdiğini belirtti. Banka, raporunda “yerel strateji” başlığı altında muhalefetin kazanması durumunda 10 yıllık tahvil faizlerinin %30 ile zirve yapabileceğini öngördü. Banka, Eylül ayıyla birlikte faizlerin %50'ye ulaşması ve TL'de %20-25 değer kaybı beklentisini yinelerken, kampanya döneminde ücret artışları taahhütleri ve enflasyona ilişkin revizyon görüşmelerinin beklentileri üzerinde yukarı yönlü bir risk yarattığını ifade etti.
Okuma notu: Seçimlere az bir süre kala piyasalardaki hareketlilik de arttı. Memleket Partisi lideri Muharrem İnce’nin adaylıktan çekilmesinin ardından Borsa İstanbul’un BIST 100 endeksindeki yükseliş günlük %5.5’e çıktı. Bankacılık endeksindeki yükseliş %9’u aştı. Borsa neden yükseliyor?
RTÜK, seçim yayınları ve haberlerine dair kuralların YSK tarafından ilan edildiğini hatırlatarak “Yayın yasağına uymayan kuruluşlar hakkında en ağır yaptırımlar uygulanacaktır” dedi. YSK takvimine göre propaganda serbestliği 13 Mayıs 18.00'de sona eriyor. RTÜK, 14 Mayıs'ta da basın yayın organlarında seçimlere dair tahmin ve yorum yapılmasının yasak olduğunu hatırlattı. Seçim günü 18.00-21.00 arasında sadece YSK tarafından verilecek haber ve tebliğler yayımlanabilecek. 14 Mayıs saat 21.00'den sonra ise bütün yayınlar serbest olacak. YSK isterse bu saati daha erkene alabilecek.
Kapsül'den
Son düzlük
‘Millet ittifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu, montajlanmış ve ‘deepfake’ aracılığıyla hazırlanmış son sosyal medya içeriklerinin arkasında Rusya’nın olduğuna dair elinde somut delil olduğunu söyledi.
Rusya Büyükelçiliği ile iletişime geçmediğini belirten Kılıçdaroğlu, “Başka bir ülkenin, bir siyasi parti lehine Türkiye’nin seçim sürecine müdahale etmesini kabul edilemez buluyoruz. Bunu bütün dünyanın bilmesini istedim” dedi.
Kılıçdaroğlu Rusça da paylaştığı tweetinde “Sevgili Rus dostlarımız, bu ülkede ortaya saçılan montajlar, kumpaslar, Deep Fake içerikler, kasetlerin arkasında siz varsınız. Eğer 15 Mayıs sonrası dostluğumuzun devamını istiyorsanız, elinizi Türk’ün devletinden çekin. Biz hala işbirlikten ve dostluktan yanayız” demişti.
Kremlin’den açıklama: “Resmî olarak beyan ederiz ki, herhangi bir müdahale söz konusu olamaz. Eğer birileri Kılıçdaroğlu'na böyle bir bilgi vermişse, bunlar yalancıdır.”
Erdoğan’ın Twitter mesajı: “Milletin iradesine ve demokrasimize gölge düşürmeyiz. Gerektiğinde 15 Temmuz gecesi olduğu gibi, hayatımız pahasına istiklâl ve istikbalimize sahip çıkarız.”
Bahçeli: “Erdoğan’ı yedirmeyiz. Onu siyasi hayattan sildirmeyiz.”
Soylu: “ABD en başından beri bu seçime müdahale ediyor.”
Kılıçdaroğlu’ndan videolu yanıt: “Bay Kemal çıktığı yoldan asla dönmez.”
Oğan’ın ‘Teke Tek’ yayını: “Birilerinin çatışma çıkarma ihtimali var. Cüzi farklarla kazanılması ülkemizi kriz ortamına sürükleyebilir. Bugünkü manzarada seçimin birkaç puan farkla alınacağı gözüküyor.”
CHP’li vekil Murat Bakan, İçişleri Bakanlığı’nın seçim günü için TSK’dan zırhlı araçları hazır bulundurmasını istediğini söyledi.
Halk TV’nin kulis haberine göre, Türkiye genelinde pek çok emniyet müdürü, polislerin okullardaki ıslak imzalı tutanakları toplamalarını istedi. Bazı polislerin yazılı olarak talimat istemesi üzerine, “Ne diyorsak o yapılacak” denildiği öne sürüldü.
‘TRT’de kozmik oda’ iddiasının ardından kurumdan randevu talep eden ancak yanıt alamayan RTÜK üyesi Taşçı, “Bir süredir TRT'de görevlendirilen İletişim Başkanlığı ve İçişleri personeli hangi amaçla kurumdadır?” diye sordu.
‘Kılıçdaroğlu’na suikast’ için görevlendirilen bir grubun Gürcistan’dan Türkiye’ye girdiği yolunda duyum aldığını söyleyen gazeteci Merdan Yanardağ hakkında soruşturma açıldı. Yanardağ ‘şüpheli’ sıfatıyla ifadesi alınmak üzere savcılığa çağrıldı.
Yanardağ, Gürcistan’da bulunan Metro Turizm’in sahibi Galip Öztürk’ün Türkiye’de affedilme karşılığı bunu organize ettiğini, suikastın bugünkü Samsun mitinginde olabileceğini iddia etmişti.
Yanardağ’a konuşan Öztürk’ün avukatı, iddiayı yalanladı.
Kılıçdaroğlu'nun Samsun mitinginde çelik yelek giydiği görüldü. Diken’e konuşan CHP'liler, ‘çok ciddi istihbarat’ olduğunu söyledi.
YSK Başkanı Yener: “Kesin olmayan sonuçları, daha önceki seçimlerde olduğu gibi aynı gün açıklayacağız.”
‘Seçim güvenliği’ gündemiyle bir araya gelen ‘millet ittifakı’ liderleri, “192 bin 229 sandık için 561 bin 977 görevli ve gönüllü ile hazırız” mesajı paylaştı.
Adaylıktan çekilen İnce, bu kararı ‘ikinci tura kalamayacağının belli olması’ ve ‘partisinin oyunun düşmesi’ nedeniyle aldığını söyledi. İnce, başka bir adayı işaret etmedi.
Memleket Partisi, İnce'nin çekilmesine ilişkin resmî dilekçeyi YSK’ya teslim etti.
Emniyet, İnce hakkında 'provokatif paylaşımda bulunan ve dezenformasyon faaliyeti yürüten 13 hesabın tespit edildiğini' açıkladı. İncelenen fotoğrafların ve belgelerin sahte olduğu belirtildi.
Demirtaş: “İnce'ye yönelik sahte video kumpası aşağılık bir operasyondur. Siyaseti kaset kumpaslarıyla dizayn etme zihniyeti AKP ile geldi, AKP ile gidecek."
İnce’ye ait olduğunu iddia ettiği görüntüler paylaşan ‘Ali Yeşildağ (Ali_Yesilda)’ adlı Twitter hesabının AKP’lilerle ilişkili olduğu ortaya çıktı. Hesap silindi.
Gençlerle bir araya gelen Erdoğan, PKK yöneticilerinden Murat Karayılan’ın, ‘millet ittifakı’nın reklam filmine montajlanarak eklenmiş hâldeki videosunu bir kez daha izletti. Haberi alıntılayan Kılıçdaroğlu, “Utanmadan montajlı içeriklerle sizlere kara propaganda yapan biri var. Eşik işte buradadır” diye yazdı.
Erdoğan aynı yayında, seçime AKP listelerinden giren HÜDA PAR’ın kendi logosuyla pusulada olacağını iddia etti.
Nuray Babacan’ın yazısı: “Batman mitingine Şimşek, Yılmaz ve Elvan’ın da katılması için özel çaba sarf edildi. Mehmet Şimşek, ısrarlara rağmen konuşma yapmadı.”
İstanbul İl Seçim Kurulu, sağlık idarecileri, hekimler ve diğer sağlık çalışanlarının seçimlerde görev almamasını isteyen İstanbul Valiliği’nin talebini reddetti.
CHP İstanbul 2. Bölge adaylarından Bülent Ütebay, Kılıçdaroğlu’nun aleyhine sahte broşür dağıtan kişileri polisle birlikte tespit etti. CHP İstanbul İl Başkanı Kaftancıoğlu, sahte broşürü dağıtanlar arasında TÜGVA temsilcisi Şeref Yumurtacı’nın da bulunduğunu söyledi.
Videoda, Esenler Belediyesi çalışanı olduğu iddia edilen Yumurtacı’nın broşür dağıttığını kabul ettiği görülüyor.
‘Ya Sonra?’da Mirgün Cabas’ın konukları Bekir Ağırdır, Özlem Akarsu Çelik ve Can Kozanoğlu son duruma bakıyor: ‘Kim Kazanıyor?’
11 mayıs 2023
#tarih'ten
Yüksek Seçim Kurulu (YSK), sandıklarda görevli polis ve jandarmanın sonuçları dosya hâlinde kendilerine ulaştırmasını isteyen İçişleri Bakanlığı’nın talebini reddetti. Seçim takip modülü oluşturduğunu söyleyen Bakanlık’ın sandık bilgileri ve seçmen sayılarıyla ilgili bilgi alma talebi de reddedilmişti. YSK, bu bilgileri tutabilecek tek yetkili mercinin kendisi olduğunu ve talebin Anayasa’ya aykırı olduğunu söyledi. Bakanlığın bu talebi, CHP tarafından “paralel bir seçim kurulu oluşturulacağı” gerekçesiyle eleştirilmişti.
YSK, İYİ Parti’nin “oy pusulaları veya zarflarda, leke veya mürekkep izi bulunması hâlinde geçerli olup olmayacağı" yönündeki sorusu üzerine 298 sayılı Kanun’un 101. maddesine işaret etti. Bu maddeye göre "Aşağıdaki hâller oy pusulalarını geçersiz kılmaz: 1. Zarfların açılması veya oyların okunması sırasında yırtılması. 2. Bütünlüğü bozulmaksızın bir kısmının kazaen yırtılması. 3. Herhangi bir şekilde lekelenmiş olup da bunun özel olarak işaret koymak amacıyla yapıldığının anlaşılamaması.” Tartışma, yurtdışındaki oy pusulalarında Recep Tayyip Erdoğan’ın isminin yer aldığı kutucuğun üzerinde siyah bir nokta bulunması üzerine başlamıştı.
CHP YSK Temsilcisi Mehmet Hadimi Yakupoğlu, Cumhurbaşkanı Seçimi için Hollanda'ya gönderilen hatalı 225 oy pusulasının tutanak altına alınarak kullanılmadan ayrıldığını, matbaa hatasının seçmen iradesini geçersiz kılmayacağını bildirdi.
Yurtdışında kullanılan oylar, sayımın yapılacağı Ankara’daki ATO Congresium’a ulaştı. Bu sabah 05.30’da uçaklardan kongre merkezine taşınan oylar 14 Mayıs Pazar 17.00’den itibaren sayılmaya başlanacak.
CHP İstanbul İl Başkanı Kaftancıoğlu “Vatandaşlarımız bizden sonucu duyuncaya kadar iktidar cenahının söylediği ve yaptığı hiçbir şeyi dikkate almasın. Islak imzalı tutanaklarla birlikte seçim sonucunu buluşturacağız. Hiç endişe etmesinler” dedi.
Okuma notu: Oylar hangi hâllerde geçersiz sayılacak?
İzleme notu: Oy ve Ötesi ve Türkiye Gönüllüleri ekipleri sandık ve seçim güvenliğinin nasıl sağlanacağını anlattı.
Memleket Partisi Hatay 2. sıra milletvekili adayı Hüseyin Ata Kaşgöz, katıldığı naklen yayında istifa ettiğini açıkladı. Kaşgöz, Memleket Partisi'nden 850'nin üzerinde istifa olduğunu öne sürdü ve "Ne yazık ki bu istifa eden arkadaşların kimlik bilgileri genel merkezde olduğu için ikinci gün tekrardan kayıtları yapılıyor. Bir daha e-Devlet'ten istifa ediyorlar, iki gün sonra bir daha üye yapılıyorlar. Sayıştay'daki rakam düşmesin diye bu yola da başvuruluyor" şeklinde konuştu. Kaşgöz ayrıca, İnce’nin “Ben dershaneciyim, gençler nasıl kandırılır ben iyi bilirim” dediğini iddia etti.
Memleket Partisi İstanbul 3. Bölge Milletvekili adayı Furkan Duran da istifa ederek Kemal Kılıçdaroğlu'na desteğini açıkladı. Duran istifa kararını “Bu milletin öncelikli hedefi Erdoğan’ın gitmesi, AKP iktidarının son bulması, Cumhur İttifak’ından kurtulmak. Bu öncelikli hedefimize aykırı işler yapıldığını ve seçimi ikinci tura bırakmanın bir intikam siyasetine dönüştüğünü gördüm. İntikam siyasetinin parçası olmak istemediğim için adaylıktan çekildim ve istifa ettim” sözleriyle açıkladı.
Memleket Partisi'nin Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Adayı Muharrem İnce'nin hastalığı nedeniyle İzmir ve Manisa programlarını iptal ettiği duyuruldu. Ankara'ya dönen İnce, bu iki kentte “Gençlerle Buluşma” programları düzenleyecekti. İnce ayrıca Twitter hesabından yaptığı paylaşımda "Sahte belgelerle, sahte videolarla iftira atan ve algı operasyonu yapan FETÖ'cülere karşı" gazetecilere ve savcılara "Neredesiniz?" diye seslendi.
Tele1 yayınına konuk olan Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, “1. turda bitireceklerini” söylediği 14 Mayıs seçimlerinde gençlerin ve kadınların önemine dikkati çekerek “5.3 milyon genç oy kullanacak. Baskıcı bir yönetim istemiyorlar. Mutfaktaki yangını da en çok hissedenler kadınlar. Gençler ve kadınlar iktidarı yolcu edecekler” dedi. Kılıçdaroğlu, Muharrem İnce hakkında sosyal medyada yayılan iddialara da tepki göstererek “Kimse montajcılara inanmasın. Bu ahlaksızlıktır. Bununla mücadele etmek de her vatanseverin görevidir. Türkiye'nin buradan çıkması lazım” dedi.
Wall Street Journal gazetesine konuşan Kılıçdaroğlu, Türkiye'nin NATO'daki "kilit rolünü" güçlendireceğini ve Türkiye'nin AB'ye katılım sürecini canlandırmayı hedeflediğini söyledi. Kılıçdaroğlu ayrıca Cumhurbaşkanı olması hâlinde "Rusya'daki Türk yatırımlarını sürdüreceğini ancak Rusya'ya yaptırım konusunda Batı'nın kararlarına uyacağını" belirtti.
Saadet Partisi, “Bay Kemal: Görevimiz İlk Tur” başlıklı bir animasyon yayımladı. Ünlü aksiyon film serisi “Görevimiz Tehlike” temalı animasyonda 5 kişi “Milletin kasası”nı soymaya çalışırken vatandaşların Kılıçdaroğlu'na verdiği oylarla durduruluyor. Daha sonra yurttaşlarla kalp işareti yapan Kılıçdaroğlu, “Halktan çaldıklarını halka geri vereceğiz. Birleşe birleşe kazanacağız. Sevgili halkım; eyvallah, başlıyoruz” diyor.
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'na Erzurum'da düzenlediği mitingde taşlı saldırı ile ilgili gözaltına alınan 9 şüpheliden 8'i adli kontrol şartıyla, 1'i savcılıktaki ifadesinin ardından serbest bırakıldı. Önceki gün de gözaltına alınan 15 şüpheli serbest bırakılmıştı. Kemal Kılıçdaroğlu olayla ilgili "Biz asıl faillerin yakalanmasını istiyoruz. Onları alana süren, çocuklara taş attıran failleri istiyoruz" demişti.
Danıştay Başkanlığı’nın 155. kuruluş yıldönümü töreninde konuşan Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 14 Mayıs seçimlerinin ardından “yeni Anayasa” ile ilgili çalışmalarını sürdüreceklerini söyledi. Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Türkiye Yüzyılı vizyonumuzun en önemli hedeflerinden biri bu olacaktır. Türkiye'yi millî irade eliyle hazırlanmış, sivil bir anayasaya kavuşturmak istiyoruz” dedi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan Mardin'de enflasyon mesajı verdi. Erdoğan "Türkiye'nin tüm meselelerini yoluna koyduğumuz gibi enflasyonu da yıl sonuna kadar tek haneye indirmekte kararlıyız" dedi.
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, KKM’de kademeli bir sonlandırmaya işaret etti ve "KKM bence çağın buluşu oldu, TL'ye istikrar kazandırdı. KKM'den çıkış için yıl sonunu düşünüyorduk, ancak bunun 31 Aralık'ta son tarih ilan edilmesinden ziyade kademeli bir şekilde sonlandırılmasının daha doğru olacağını görüyoruz" dedi. Nebati ayrıca "Cumhurbaşkanımız faiz artırımına karşı, dolayısıyla faiz artırımı sözkonusu değil” sözlerini kullandı.
İçişleri Bakanı Süleman Soylu, doğu ve güneydoğudaki HDP'li belediyelere kayyum atanması sürecini "Ben İçişleri Bakanı oldum. Cumhurbaşkanımız beni çağırdı. 'Süleyman, ben bu Güneydoğu'daki HDP'nin, PKK'nın belediyelerinden rahatsızım. Çünkü bunlar çocukları alıp dağa götürüyorlar' dedi" sözleriyle anlattı. Soylu, Erdoğan'ın ayrıca "Devletin vergilerini PKK'ya gönderiyorlar. Onlar da kurşun olarak bizim Mehmetçiğimize dönüyor. Bunları derhal görevden alacaksın” dediğini söyledi ve "Benim istediğim 1 göz, Tayyip Erdoğan bana verdi 2 göz. İki gün geçti, sabah 8'de hepsine bir operasyon, hepsini görevden aldık" şeklinde konuştu.
AK Parti Merkez Karar Yönetim Kurulu üyesi Emre Cemil Ayvalı, hayallerindeki ortamın sağlanması hâlinde ülkeye geri döneceklerini söyleyen Boğaziçi mezunu öğrencilerin başlattığı "Siz isteyin, biz döneriz" kampanyası için "Batının ezik köleleri" ifadesini kullandı. Ayvalı, katıldığı bir televizyon programında, "FETÖ'yle AKP kol kola girdiyse farklı darbecileri tasfiye etmek için" açıklaması nedeniyle görevinden alınmıştı.
YSP'nin Nusaybin mitinginde konuşan HDP Danışma Kurulu üyesi Ahmet Türk, iktidarın kaybedeceğini anladığını ve Abdullah Öcalan ile görüşmek için İmralı'ya heyet gönderdiğini iddia etti. Türk, “Yıllarca aile görüşünü yasakladınız, avukatları ile görüşmesini engellediniz, şimdi bir oy için Sayın Öcalan’ın kapısına giderek farklı bir anlayış gösteriyorsunuz” ifadelerini kullandı.
İddiayı, tutuklu eski HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş "Erdoğan, İmralı'ya heyet gönderip ne istemiş olabilir sizce?" sorusuyla gündeme getirmiş; İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener de "Daha yeni İmralı’ya adam gönderdiler, yardım istediler. Kimin gönderildiğini biliyorum. Başka bir isimle giden... Açıklamam devlet açısından ayıp. Siyasetçi olsa vallahi söylerim. Yargıdan birini gönderdiler” sözleriyle dile getirmişti.
Adalet Bakanı Bekir Bozdağ "Oraya teknik ekip gidiyor. Bunun Öcalan ile hiç alakası yok. Yalan söylüyorlar” sözleriyle iddiaları yalanmıştı.
Kapsül'den
İnce çekilince
Memleket Partisi’nin cumhurbaşkanı adayı İnce, adaylıktan çekildiğini açıkladı: “Bahaneleri kalmasın, yoksa seçimi kaybettiklerinde seçimin sabahı bütün suçu bize atacaklar. Memleket Partisi’ne her evden bir oy istiyorum.”
Açıklamasında hiçbir adayı işaret etmeyen İnce, CHP’nin milletvekili listelerinde yer alan ‘millet ittifakı’ bileşenlerini eleştirdi.
Oy pusulası değişmeyecek; yurtdışında verilen oylar ve 14 Mayıs’ta İnce’ye verilecek oylar geçerli sayılacak. İnce’nin ilk turda yüzde 50’nin üstünde oy alması hâlinde, ikinci ve üçüncü sırada yer alan adaylar ikinci tura katılabilecek.
İnce için dün gece “Gelmek istiyorsa otursun yer soframıza” diyen Kılıçdaroğlu, çekilme kararının ardından Barış Manço'nun ‘Halil İbrahim Sofrası’ şarkısını paylaşarak, "Sayın İnce’yi Türkiye’nin sofrasına bekliyoruz" diye yazdı.
Kılıçdaroğlu, ‘kaset komplosu’ iddialarına, “Bunu yapanlar operasyoncudur, şantajcıdır, montajcı pisliklerdir. Bunları siyasetten de toplumdan da söküp atmak gerekir. Bunlar yabancı istihbarat örgütlerinin eline düşmüş zavallı kimselerdir” diyerek tepki gösterdi.
Erdoğan’ın yorumu: “Doğrusu üzüldüm. Kasetle geldi, şimdi de adaylardan birini safdışı bıraktı. Nasıl bıraktı? O da yarın, bilemedin cumartesi günü ortaya çıkar.”
Erdoğan’ın Ankara mitinginde İnce’nin çekilmesini haber veren anons: "İnce'ye gönül verenler: Sizin yeriniz şantajcıların, kasetçilerin değil Erdoğan'ın yanıdır."
16 Mart’ta gazeteci Fatih Altaylı’ya konuşan İnce: “Günü geldiğinde çekilmeyi bilirim. Kemal Bey lehine çekilirim.”
Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, İnce’ye ait olduğu iddia edilen fotoğraflar hakkında soruşturma başlattı.
‘Ata ittifakı’nın cumhurbaşkanı adayı Oğan, çekilmeyi düşündüğü iddiasına “Sonuna kadar mücadeleye devam edeceğiz” yanıtı verdi. Antalya mitingini ‘artan provokasyon duyumları’ nedeniyle iptal eden Oğan şöyle devam etti: "Kimseyle pazarlık içinde değiliz, olmayacağız. Hep beraber ilk turda yüksek oy farkıyla, olmazsa ikinci turda yine yüksek oy farkıyla tek adam rejimini yıkacağız.”
Zafer Partisi lideri Özdağ: "Türk halkının Yeşil Sol ile HÜDA-PAR arasına sıkışmasına izin vermeceğiz.”
Oğan, bugün saat 22.30’da Teke Tek’te Fatih Altaylı’nın konuğu olacak.
Nuray Babacan’ın kulis yazısı: “Erdoğan, sürpriz bir biçimde Oğan’ı arayarak, seçim otobüsüne yapılan saldırı için ‘Geçmiş olsun’ dedi. Bunca sataşma ve saldırıya sessiz kalan Erdoğan’ın telefonu ilginç bir hamle olarak değerlendirildi.”
KONDA’nın 6-7 Mayıs tarihlerinde yaptığı ankete göre, Kılıçdaroğlu’nun oyu yüzde 49.3, Erdoğan’ın oyu yüzde 43.7. Diğer adaylardan Oğan’ın oyu yüzde 4.8, adaylıktan bugün çekilen İnce’nin oyu ise yüzde 2.22.
‘Cumhur ittifakı’ (yüzde 44): AKP yüzde 35, MHP yüzde 8, Diğer yüzde 1. ‘Millet ittifakı’ (yüzde 39.9): CHP yüzde 27.3, İYİ Parti yüzde 12.4, Diğer yüzde 0.2. Emek ve Özgürlük ittifakı (yüzde 12.3): YSP yüzde 10.5, TİP yüzde 1.8. Diğer partiler: Yüzde 3.8.
Araştırma, 35 ilin merkez dahil 120 ilçesine bağlı 194 mahalle ve köyünde 3 bin 480 kişiyle hanelerinde yüz yüze görüşülerek yapıldı.
KONDA’dan Bekir Ağırdır: “İnce'nin de çekilmesiyle Kılıçdaroğlu'nun ilk turda seçilmesi sürpriz olmaz.”
YSK, Denizli İl Seçim Kurulu'nda birleştirme tutanaklarının düzenlenmesi aşamasında bir valilik personelinin görevlendirilmesini isteyen İçişleri Bakanlığı'nın talebini reddetti.
Yurtdışındaki temsilcilikler ve gümrük kapısında kullanılan oylarla seçime katılım yüzde 54 oldu. 14 Mayıs saat 17.00’ye kadar açık olacak gümrük kapılarındaki katılımla bu oranın artması bekleniyor.
Temsilciliklerde kullanılan 1 milyon 691 bin 531 oyun tamamı Ankara'ya götürüldü. Bu oylar, 14 Mayıs’ta tüm sandıklarla birlikte sayılacak.
Yurtdışındaki oy pusulalarında Erdoğan’ın isminin yer aldığı kutucuğun üzerindeki ‘siyah nokta’ tartışmasıyla ilgili açıklama yapan YSK, 'özel işaret' amacıyla yapıldığı kesin olarak anlaşılamayan pusulaları geçerli sayacak.
İçişleri Bakanı Soylu, kayyum sürecini anlattı: "Cumhurbaşkanımız çağırdı. 'Süleyman, ben bu Güneydoğu'daki HDP'nin, PKK'nın belediyelerinden rahatsızım. Bunları derhâl görevden alacaksın' dedi. İki gün geçti, sabah 8'de hepsine bir operasyon, hepsini görevden aldık."
Soylu: “Çıkmışlar masanın üzerine, tepiniyorlar. ‘Erdoğan gitsin de gitsin' diye. Erdoğan 14 Mayıs’tan sonra gelecek, biz de sizin üzerinizde tepineceğiz.”
Giresun’da konuşan Bahçeli: “Türkiye'yi böldürmeyeceğiz, devleti yıktırmayacağız. Gerekirse hepimiz Topal Osman olur, bu vatana göğsümüzü siper ederiz.”
Kılıçdaroğlu’nun ‘Bay Kemal’in Tahtası’ videosu: “Türkiye’yi fosil yakıt uygarlığından yenilenebilir enerji toplumuna dönüştüreceğiz. Enerjide bağımsızlığımızı sağlamak önceliğimiz olacak.”
RTÜK üyeleri Taşçı ve Keser, ‘TRT’de kozmik oda’ iddiasıyla ilgili kurum yönetiminden randevu talep ettiklerini açıkladı. Talebe henüz yanıt verilmedi.
TRT’den açıklama: “Asla söz konusu değil. Mesnetsiz iddialar.”
Kılıçdaroğlu’nun başdanışmanlarından Toprak: “Rusya’nın, seçim sürecine müdahale edeceğine dair duyumlarımız var.”
İstanbul Barosu, kentte 2 bin 500 gönüllü avukatın sandık başında olacağını duyurdu.
Uşak’ta CHP aleyhine hazırlanan provokatif pankartlar, araçlara bırakıldı.
AKP Artvin Gençlik Kolları, Kılıçdaroğlu’nun afişinin yer aldığı bir binanın yıkılmasını tasvir eden bir video paylaştı.
Euronews’in 20 soruluk testi: ‘Adaylar, ittifaklar ve seçim sistemi’
10 mayıs 2023
#tarih'ten
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu'nun konvoyuna Sakarya'daki mitinginden sonra taş atıldı. Otobüsün camının kırıldığı olay sonrası 15 yaşındaki bir çocuk gözaltına alındı. Kılıçdaroğlu’nun şikayetçi olmadığını söylemesinin ardından çocuk serbest bırakıldı. Millet İttifakı'nın Sakarya'daki mitinginde Kılıçdaroğlu'nun yanında Saadet Partisi Genel Başkanı Temel Karamollaoğlu, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu ve ABB Başkanı Mansur Yavaş da vardı. İmamoğlu, Kılıçdaroğlu'nun otobüsünün taşlanmasından önce yaptığı konuşmada “Bizi taşlamaya çalışanlar olabilir. Onların akıllarını çelenler vardır. Onlar bir avuç insan ama biz onlara taş atmayız, çiçek atarız. Biz bu memleketi seviye boğacağız” ifadelerini kullandı.
Millî Savunma Bakanlığı, Erzurum Merkez Komutanlığı'nda görevli Piyade Uzman Çavuş Akif Keleş'in, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun Erzurum mitingine yönelik saldırılara karıştığı gerekçesiyle gözaltına alındığını duyurdu. Bakanlık, Keleş hakkında idari tahkikat başlatıldığını söyleyerek sözleşmesinin feshedildiğini açıkladı.
Soruşturma kapsamında gözaltına alınan 15 kişinin tamamının serbest bırakılmasından sonra toplam 9 kişinin daha gözaltına alındığı duyuruldu.
Kılıçdaroğlu, Erzurum'da İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu'nun mitingine yapılan saldırıyla alakalı olarak, "[Erdoğan] seçimi kaybedeceğini biliyor, o korku içinde her tarafa saldırıyor, 'Acaba bir şey yapabilir miyiz?' diye. Yapamazsın kardeşim, bitti artık" dedi. Seçmenlere seslenen Kılıçdaroğlu, "Tahriklere kapılmasınlar. Tahriklere kapılanlar var, görevlendirilenler var. Bunlardan uzak dursunlar" sözlerini kullandı.
Millet İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Kemal Kılıçdaroğlu, sosyal medya hesabından “İlk turda bitirelim” başlığıyla yayımladığı videoda “Karşımızdaki radikaller koalisyonu gözünü karartmıştır. Korkunç şeyler yapmaya hazırlar” diyerek herkesi 14 Mayıs Pazar günü oy kullanmaya çağırdı. Kılıçdaroğlu'nun bir diğer mesajı da milletvekili seçiminde “muhalefetin en çok vekil çıkaracağı şekilde, bilinçli oy kullanma” çağrısı oldu.
Kılıçdaroğlu, Bolu mitinginde yaptığı konuşmada, "Bizim milliyetçiliğimizi sorgulayacak kişi daha anasından doğmadı. 6 okumuzdan birisi milliyetçiliktir. Bizim iki kırmızı çizgimiz var: Bayrak ve vatan. Bütün dünya duysun” dedi. CHP ise tüm illerde “CHP ile PKK’yı birlikte gösteren” afişlerin asılacağına dair bir hazırlık olduğunu ve toplatılması için YSK’ya başvurduklarını açıkladı.
Kemal Kılıçdaroğlu, dünyanın çeşitli ülkelerinde yaşayan ve “Siz isteyin, biz döneriz” hareketi başlatan Boğaziçi Üniversitesi mezunu öğrencilere seslenerek “Gelin evlatlarım, dönün gençler. Bu ülkenin size ihtiyacı var. Sizin hayalleriniz benim hedefimdir” dedi.
İzleme notu: 14 Mayıs’ta seçimlerinde yaklaşık 5 milyon seçmen ilk kez oy kullanacak. Genç seçmenlerin sorunları ve talepleri neler?
Okuma notu: Kazanan aday beyin göçünü tersine çevirebilir mi?
Aydın'da DSP Genel Başkanı Önder Aksakal'la birlikte miting düzenleyen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 27 Mayıs darbesine dönerek “27 Mayıs her şeyden önce, Adnan Menderes'in 'Yeter, söz milletin' diyerek 14 Mayıs 1950'de başladığı yolculuğun rövanşıdır. Şimdi, pazar günü bu rövanşı alıyor muyuz? 27 Mayıs'ın senaristi CHP'dir. Baş aktörü de CHP'nin Millî Şefi'dir” dedi.
Erdoğan, Adana’da düzenlenen mitingde deprem bölgesindeki lise öğrencileri için kendi illerindeki devlet üniversitelerinde yüzde 25'lik ek kontenjan ayrılacağını açıkladı, “Ayrıca özel üniversitelerin tamamındaki her programda bu öğrencilerimize 1'er kişilik yer tahsis edilecek” dedi.
Eski Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı ve Başbakan Yardımcısı Bülent Arınç, Ali Yeşildağ ve Muhammed Yakut gibi isimlerin iktidara yönelik dile getirdiği iddialarla ilgili "Sayın Cumhurbaşkanımızın veya bir başkasının isimleri karıştırılarak yapılan bu açıklamalara sadece üzüntü duyuyorum. Ama suç iddiası ve isnadında bulunmaları karşısında hem yargı makamlarının hem de kolluk kuvvetlerinin gerekeni yapması doğru olur diye düşünüyorum" sözlerini kullandı.
Arınç, 90'larda CHP yönetimindeki İstanbul Belediyesi'nde patlak veren "İSKİ Skandalı"nı hatırlatarak, "Bir takım mağdurlar, maddi veya manevi mağdur olduğunu düşünenler[in], günün birinde bunları konuşmak, ortaya çıkarmak için" veya "Birilerinin amaçlarına hizmet etmek için" videolar hazırlayabileceklerini söyledi.
Yeşildağ, Erdoğan’ın “Antalya Havalimanı ihalesinden 1 milyar dolar aldığını” iddia etmiş, Kılıçdaroğlu ve Akşener bu iddiaların araştırılmasını istemişti.
CHP İstanbul İl Başkanı Canan Kaftancıoğlu, siyasilerin cinsel yönelimlerine dair yorumlar yapılan paylaşımlara karşı sosyal medya hesabından "Videolar havada uçuşuyor siyasetçilerin tercihi ya da cinsel yönelimlerine dair… Kişilerin yönelimlerinden size ne, bize ne? Hepimizi ilgilendiren ise yönelimleri değil, o kişilerin başkalarının tercihlerine laf edip, etmedikleri… Kim bunu yapmışsa oy vermezsiniz olur biter" sözlerini paylaştı.
Okuma notu: LGBTİ+ dernekleri, seçim kampanyasındaki nefret dilinden şikayetçi: 'Biz kime güveneceğiz?’
İzleme notu: TİP İstanbul 2. bölge 3. sıra milletvekili adayı trans aktivist ve tiyatrocu Zeynep Esmeray Özadikti, Türkiye'de trans olmayı ve seçilmesi durumunda önceliklerini anlattı.
AK Parti Grup Başkanvekili Özlem Zengin, kadına şiddetin önlenmesine dair 6284 sayılı kanun hakkında partisindeki erkeklere çağrı yaptı. Zengin "6284'le ilgili de kendi partimdeki arkadaşlarımdan neredeyse tamamı zaten benim gibi düşünüyor. Bizim yapmamız gereken hem kadınları korumak hem de aile içindeki şiddet mağdurunu korumak. Benim arzu ettiğim şey, kendi aramızda konuştuğumuz şeyi aslında arkadaşlarımızın daha sesli dile getirmeleri. Sadece kadınların değil erkeklerin de bunu söylemesi" dedi.
Kapsül'den
Sayıyor saymıyor
YSK, sandıklarda görevli polis ve jandarmadan alınacak sonuçların dosya hâlinde kendisine ulaştırılmasını isteyen İçişleri Bakanlığı’nın talebini reddetti.
Seçim takip modülü oluşturduğunu söyleyen bakanlık, tüm sandıklarla ilgili bilgi alma talebini YSK’ya iletmiş ancak bu talep de reddedilmişti.
CHP, aday olmayan mevcut vekillerden sandık güvenliğiyle ilgili destek istedi.
TRT’de uzun yıllar çalışan gazeteci Devrim Gürkan’ın iddiası: “TRT koridorlarında bugünlerde yeni bir 'Kozmik Oda'nın fısıltısı dolaşıyor. TRT’nin seçim yayınını koordine edecek bu odanın sorumlusu ise Hasan Öymez. 2019’da İmamoğlu ve Yavaş öne geçince veri akışını kesen AA'nın seçim yayın sorumlusuydu.”
CHP İstanbul İl Başkanı Kaftancıoğlu: “Vatandaşlarımız bizden sonucu duyuncaya kadar iktidar cenahının söylediği ve yaptığı hiçbir şeyi dikkate almasın. Islak imzalı tutanaklarla birlikte seçim sonucunu buluşturacağız. Hiç endişe etmesinler.”
Kılıçdaroğlu’nun konvoyuna, Sakarya’daki mitinginden sonra taş atıldı. 15 yaşındaki saldırgan, Kılıçdaroğlu'nun şikâyetçi olmaması üzerine serbest bırakıldı.